Περίληψη |
Σύμφωνα με σύγχρονες προσεγγίσεις ένα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευση (Π.Ε) είναι η συνδεσιμότητα με τη φύση (Connectedness to Nature) δηλ ένα αίσθημα ότι είμαστε συνδεδεμένοι και ότι είμαστε μέρος του φυσικού κόσμου. Η συνδεσιμότητα με τη φύση λειτουργεί ως προγνωστικός παράγοντας της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς. Η συνδεσιμότητα με τη φύση μπορεί να μετρηθεί. Ένα εργαλείο είναι η κλίμακα Connectedness Nature Scale (CNS) των Mayer και Frantz (2004). Σκοπός της παρούσας ποσοτική έρευνας που διενεργήθηκε την περίοδο της πανδημίας, ήταν να διερευνηθεί η συνδεσιμότητα με τη φύση των νηπιαγωγών που εργαζόταν στο νομό Ρεθύμνου κατά τη σχολική χρονιά 2020/2021 και οι πιθανές συσχετίσεις της με τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά (έτος απόκτησης πτυχίου, επίπεδο σπουδών, διδακτική εμπειρία, εργασιακή σχέση μόνιμοι/αναπληρωτές, τόπο που περάσαν την παιδική τους ηλικία, τόπο που βρίσκεται το σχολείο τους) καθώς και με την εμπειρία τους στην Π.Ε (επιμόρφωση, συμμετοχή σε προγράμματα Π.Ε, επίσκεψη σε ΚΠΕ μάθημα εκτός σχολικής αίθουσας.). Χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο με 3 ενότητες : Η 1η ενότητα αφορούσε στα δημογραφικά χαρακτηριστικά και την εκπαιδευτική τους εμπειρία στην Π.Ε. Η 2η ενότητα περιλάμβανε την κλίμακα Connectedness to Nature Scale (CNS) των Mayer και Frantz (2004) με 14 δηλώσεις τύπου Likert. Η 3η ενότητα είχε 5 ερωτήσεις (4 ερωτήσεις κλειστού τύπου και 1 ανοικτού) σχετικά με τη διδασκαλία εκτός σχολικής αιθούσης. Λόγω των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας Covid19 το ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε σε ψηφιακή μορφή (Google forms). Πληθυσμός της έρευνας ήταν οι 241 νηπιαγωγοί που υπηρετούσαν στο Νομό Ρεθύμνου κατά τη σχολική χρονιά 2020-2021. Στο ερωτηματολόγιο απάντησαν 127 νηπιαγωγοί (52.7%). Έγινε στατιστική ανάλυση με το στατιστικό πακέτο SPSS (26.0), εξήχθησαν οι μέσοι όροι (Μ.Ο), και τα ποσοστά κάθε μεταβλητής, ενώ για τις συσχετίσεις χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής γραμμικής συσχέτισης Pearson (r) και η ανάλυση διασποράς Oneway Anova. Η συνδεσιμότητα με τη φύση των νηπιαγωγών του δείγματος βρέθηκε υψηλή (από 42/70, έως 70/70, Μέσος όρος 58,37/70). Διαπιστώθηκε μέτρια αρνητική, στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη συνδεσιμότητα με τη φύση των νηπιαγωγών του δείγματός και στο έτος απόκτησης του πτυχίου τους (r=-0.222, p=0.012). Δηλαδή όσο πιο πρόσφατα αποκτήθηκε το πτυχίο, τόσο μικρότερη η συνδεσιμότητα με τη φύση. Επίσης βρέθηκε μέτρια θετική, στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη συνδεσιμότητα με τη φύση και στα χρόνια υπηρεσίας (r=0.187, p=0.036), δηλαδή όσο περισσότερα τα χρόνια υπηρεσίας τόσο μεγαλύτερη η συνδεσιμότητα με τη φύση. Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη συνδεσιμότητα με τη φύση των νηπιαγωγών του δείγματός και στη εργασιακή σχέση (μόνιμοι/αναπληρωτές) (r=-0.145), ούτε με το επίπεδο σπουδών (r=-0.004), αλλά ούτε και με τον τόπο που πέρασαν τα παιδικά τους χρόνια (αστική/αγροτική περιοχή) (r=-0.082), ούτε με την επιμόρφωση στην Π.Ε (r=-0.030), ούτε με τη συμμετοχή σε περιβαλλοντικά προγράμματα (r=-0.099), τoν αριθμό των προγραμμάτων που συμμετέχουν (r=-0.007) και τις επισκέψεις σε Κ.Π.Ε.(r=0.060). Τέλος, δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη συνδεσιμότητα με τη φύση των νηπιαγωγών του δείγματος και τη συχνότητα χρήσης της σχολικής αυλής (r=0.062), ή τη συχνότητα χρήσης άλλου εξωτερικού χώρου για διδασκαλία και μάθηση (r=0.067). Ενδιαφέρον προκαλεί η μεγάλη συχνότητα αναπληρωτών (39%) καθώς και το μεγάλο ποσοστό κατοχής μεταπτυχιακού τίτλου (31.5%). Στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις βρέθηκαν ανάμεσα στα δημογραφικά χαρακτηριστικά των νηπιαγωγών του δείγματός και στην ενασχόληση με την Π.Ε. Βρέθηκε θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στις μεταβλητές επιμόρφωση στην Π.Ε, χρόνια υπηρεσίας, συμμετοχή σε προγράμματα Π.Ε και στην επίσκεψη σε ΚΠΕ. Δηλαδή όταν αυξάνεται κάθε μεταβλητή από αυτές, αυξάνονται και οι άλλες. Ενώ αντίθετα βρέθηκε αρνητική στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στο έτος απόκτησης πτυχίου και την επιμόρφωση στην Π.Ε., τη συμμετοχή σε προγράμματα Π.Ε., στον αριθμό προγραμμάτων Π.Ε. και στις επισκέψεις στα Κ.Π.Ε. Δηλαδή όσο πιο πρόσφατα πήραν το πτυχίο τους οι νηπιαγωγοί του δείγματός μας τόσο μειώνονται αντίστοιχα οι παραπάνω μεταβλητές. Το ίδιο συμβαίνει και με την εργασιακή σχέση, δηλαδή βρέθηκε ότι οι αναπληρωτές επιμορφώνονται λιγότερο, συμμετέχουν σε προγράμματα Π.Ε λιγότερο, υλοποιούν λιγότερα προγράμματα Π.Ε, και χρησιμοποιούν την αυλή για μάθημα λιγότερο. Επίσης βρέθηκε θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην περιοχή παιδικών χρόνων και τη συχνότητα χρήσης της αυλής, δηλαδή οι νηπιαγωγοί που πέρασαν τα παιδικά τους χρόνια σε αστική περιοχή τείνουν να χρησιμοποιούν περισσότερο την αυλή για μάθημα. Τέλος βρέθηκε θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στη συχνότητα χρήσης της αυλής και στα φυσικά της στοιχεία, δηλαδή όσα περισσότερα φυσικά στοιχεία έχει η αυλή, τόσο πιο συχνά χρησιμοποιείται για μάθημα.
|